Yıldızlarla aramızdaki uzaklıklar akıl almaz büyüklüktedir.Mesela güneşimize en yakın yıldızlar güney gökyüzünde Erboğa takımyıldızında ışıldar.Alfa Erboğa Dünya'dan yaklaşık 4,4 ışık yılı uzaklıktadır.Ona eşlik eden Proksimal Erboğa ise 4,3 ışık yılı uzaklıktadır.Bize en yakın yıldızlara olan bu devasa uzaklığımız astronomiye olan ilginin artmasına, uzay - zaman anlayışımızın her geçen gün değişmesine yol açmıştır. Zaman kavramını az da olsa anlayabilmek insanı normal yaşantısında karşılaştığı zorluklar karşısında daha dirençli hale getirir. İnsanların astronomi gibi ilgi çekmemesi imkansız kavramlar içeren bilim dallarıyla biraz da olsa ilgilenmeleri, onlara çok daha önemli gelen yeryüzü hayatlarında yapılması gerekenleri öğrenmeleri için bir kılavuz niteliğindedir ve aslında bu tür uğraşlar sanılandan çok daha zevklidir.İnsanlara baktığımda artık gökyüzünü seyretmediklerini, şehir ışıklarının arasında boğulup gittiklerini görüyorum, yapılacak binlerce iş arasında koşturup durduktan sonra akşam eve geldiğimizde televizyonların karşısında oturup hipnotize olmak bize daha çekici geliyor artık,yıldızların güzelliğini, gezegenlerin hareketlerini, ayın evrelerini ve takımyıldızların mevsimsel hareketlerini unuttuk,Güzel bir araba gördüğünde heyecanlanan, güzel bir kıyafet gördüğünde içinden onu alma isteği gelen insanlar, bir yıldız kaydığında artık heyecanlanmıyor. Benim amacım formülleri sevmeyen ama çevresinde gerçekleşen fiziksel olaylara, dünyaya , bilime karşı hep bir ilgi duymuş insanlar için anlaşılır bir gökyüzü rehberi hazırlamak , bunu elimde bulunan astronomi kitaplarımı ve gökyüzü atlaslarımda ki ilgi duyulayacak bilgileri sentezleyerek yapacağım, ayrıntılara çok fazla inmek istemiyorum.İşinize yarayacak bir rehber olmasını diliyorum...
Uzayda Yön Bulmak:
Yıldızlarla aramızdaki uzaklık o kadar büyüktür ki hepsi merkezinde Dünya'nın olduğu bir kürenin yüzeyindeymiş ve bizden aynı uzaklıktaymış gibi görünürler, bu gökküre olup,Dünya'nın hareketinden dolayı dönüyor ve bir turu 24 saatte tamamlıyor gibi görünür.
Bir doğa olayını gözlemleyen birisi, gözlemlerini paylaşmak isterse, veya yaptığı bu gözlemleri tekrar yapmak isterse, bir koordinat sitemi kullanmak zorundadır. Koordinatlar, Dünya yüzeyinde veya evrende herhangi bir yerde olan bitenin yerini tam olarak tespit etmemiz için bize olanak sağlar.
Coğrafi koordinatlar biraz sıkıcı bir coğrafya dersi gibi geldiğinden, bunu yüzeysel bir şekilde geçicem ama çok önemli bir konu olduğunu unutmamanızı hatırlatırım.
Coğrafi Koordinatlar:
Bu sistem yeryüzünde coğrafi koordinatlardan, yani birbirini dik açıyla kesen paralellerden ve meridyenlerden oluşur.Referans noktası olarak kullanılan en büyük paralel, Ekvator'dur, 0 derecelik bir açısı vardır ve Dünya'yı iki yarım küreye böler.Kuzey yarım küre, 0 dereceden 90 derece kuzeye kadardır.Güney yarım küre ise 0 dereceden, 90 derece güneye kadar olan bölgenin adıdır.Güney yarım kürenin koordinatları verilirken -(eksi) işareti kullanılır.
Tüm meridyenler birbirinin aynıdır,referans noktası olarak gösterilen meridyen Londra yakınlarındaki Greenwich meridyenidir ve 0 derece sayılır.Gezegenimiz üzerinde herhangi bir noktanın konumunu bulmak için,o noktadan geçen paralelin ve meridyenin Ekvatora ve Greenwich'e olan uzaklıklıklarının derece ile ölçülmesi gerekir.İlk uzaklığın adı enlem, ikincisinin adı boylamdır.
Yeryüzünde olduğu gibi gökyüzünde iki büyük daire bir noktanın yerini tespit etmek için kullanılır.Ancak astronomide farklı büyüklüklerde ki daire çiftlerinin kullanıldığı çeşitli koordinat sistemleri vardır.Bunlara ayrıntılı bir şekilde değinmeyeceğim.İsimleri ve temel özelliklerini bilmek yeterli olacaktır.
Alt Azimut Sistemi:Bu sistem, güney noktası bilinince bir yıldızın yerinin tespit edilmesini sağlar.
Ekvator Sistemleri: İki tane ekvator koordinat sistemi vardır.Sabit ekvator ve hareketli ekvator sistemleri...
Ekliptik Sistemi:Genellikle gezegenlerin hareketini tarif etmek ve tutulmaları hesaplamak için kullanılır.
Galaktik sistem: Yıldız istatistiklerinde ve galaksi cisimlerinin hareketlerini ve konumlarını tarif etmek için kullanılır.
Astronomi Rehberi 2. Bölüm
Astronomi hakkında temel bilgiler için tıklayınız
Bu bilgilere ek olarak bu konuyla ilgili ek bilgi için buraya tıklayınız.
25 Aralık 2010 Cumartesi
19 Aralık 2010 Pazar
"Moskova Petushki Yolun Sonu" --Venedikt Yerofeev
Geçtiğimiz Cuma günü Devlet Tiyatroları Stüdyo Sahne'de "Moskova Petushki Yolun Sonu" adlı oyunu seyretme imkanı buldum. Oyun için bir çok yönden farklı ve ilgi çekici diyebilirim.Türkiye'de alışılagelmiş oyun tarzından farklı olarak işitsel ve görsel bir çok efektin kullanıldığı oyun, Venya adında bir aydının sistem tarafından nasıl yalnızlaştırıldığını ve kendi içinde yaşadığı problemlerin soyutlaştırılarak seyirciye aktarılması amacını taşıyor.
Oyunu izlemeden önce Murat Çidamlı(Venya) ile yapılan bu röpörtajı okumanızı tavsiye ediyorum.
Röportaj için tıklayınız...
Çünkü oyunun alt metinlerin de anlatmaya çalıştığı bazı noktaları anlayabilmek bu oyunda çok kolay değil ve yaptığım araştırmalar, izleyen insanların çoğunun bu anlam verememe olayından dolayı güzel bir oyunu kötü lanse ettikleri sonucuna götürdü beni.
Oyunun biletleri için buraya tıklayınız...
Oyunu izlemeden önce Murat Çidamlı(Venya) ile yapılan bu röpörtajı okumanızı tavsiye ediyorum.
Röportaj için tıklayınız...
Çünkü oyunun alt metinlerin de anlatmaya çalıştığı bazı noktaları anlayabilmek bu oyunda çok kolay değil ve yaptığım araştırmalar, izleyen insanların çoğunun bu anlam verememe olayından dolayı güzel bir oyunu kötü lanse ettikleri sonucuna götürdü beni.
Oyunun biletleri için buraya tıklayınız...
15 Aralık 2010 Çarşamba
Astronomi Hakkında Temel Bilgiler
Astronomi benim en büyük ilgi alanlarımdan biridir, diyebilirim. Astronomiye ilgi duyanlar ve bu işe yeni başlayacaklar için yararlı olabilecek bilgileri bu başlık altında sizinle paylaşmak istiyorum.
Gökyüzü gözlemi yapmak isteyen arkadaşlara tavsiyem ilk önce gökyüzüne çıplak gözle bakmalarıdır . Takımyıldızlar, yıldızlar ve gezegenler arasında kolaylıkla dolanabilmek için önce yön bulma gibi bazı işlemlerde pratik yapmak gereklidir. Yapılması gereken ilk iş bir pusula yardımıyla kuzeyi bulmaktır. Her ne kadar iğnenin koyu renkli ucunun gösterdiği yön manyetik kuzeyse ve coğrafi kuzeyle çakışmıyorsa da,bu iki yön arasındaki açı (diğer adıyla manyetik deklinasyon) çok küçüktür ve bizim açımızdan yok gibidir.
Pusulunanın ufuk düzlemi üzerinde gösterdiği kuzeyden yukarı doğru yavaşça gözünüzü hareket ettirip yukarı doğru baktığınızda orada fazla parlak olmayan ama yalnız durduğu için kolayca bulabileceğiniz bir yıldız vardır.İşte bu namı değer Kuzey yıldızı(Polaris)'tir.Kuzey yıldızı Küçük Ayı Takım yıldız kümesinin son yıldızıdır ve Büyük Ayı''nın iki parlak yıldızının hizalanması ile kolaylıkla tespit edilir.Bu yıldızlar bizim enlemlerimizde her zaman görülürler ,yani doğup batmayan yıldızlardır.Başlıca takımyıldızlar da kolaylıkla bulunabilir.
Gökyüzünde yön bulmak için çok fazla karanlık olmayan bir yer seçmek daha yararlı olur.En ünlü takımyıldızları bulmaya kendimizi alıştırdıktan sonra,daha az parlak olan cisimleri aramaya geçebiliriz,bunu yaparken o cisimlerin bulunduğu yöne direkt bakmaktansa göz ucuyla bakmamız ışık toplama açısından daha yaralı olacaktır,görsel hassasiyetimizde bu şekilde gelişebilir.Takımyıldızları zorlanmadan tanımayı öğrendikten sonra bir dürbün veya küçük bir teleskop alma vakti artık gelmiştir diyebiliriz.
Dürbünler ve Teleskoplar:
Öncelikle şunu belirtmem gerekiyor.Astronomiye yeni merak salan kişilerin yaptığı en büyük yanlış hemen bir teleskop sahibi olup gözlem yapmaya imkan bulacaklarını düşünmeleridir.Yapılacak en büyük hata yeni başlayan birinin doğrudan gidip bir teleskop edinmesi olacaktır çünkü teleskopların çoğu bir kerede çok küçük bir alanı gösterme özelliğine sahip olduğundan gökyüzünde yön bulmak yeni başlayanlar için tam bir işkenceye dönüşecektir.Bu 1 -2 hafta içinde hevesinizin kaçmasına sebep olur ve çok çabuk sıkılırsınız.Onun için yeni başlayanlar ilk olarak bir dürbün sahibi olmaları önerilir.Gökyüzü gözlemlerinden kullanılacak dürbünlerin bazı temel özelliklere sahip olması gerekir.Her şeyden önce ,cihazın optik özelliklerini özetleyen plakayı okumasını bilmek gerekir.Cihazın üzerinde görülen numaralar(örneğin 8x30) büyütme gücünü ve ön merceğin çapını milimetre olarak verir.Büyütme gücü arttıkça görsel alan küçüldüğünden ve parlaklık azaldığından ,zayıf ışıklı bir yıldıza bakmak için yüksek büyütme gücü yeterli olmaz.Bunun yanı sıra büyütme hem cismin görüntüsü üzerinde,hem de atmosfer türbülansı üzerinde etkili olur;bir noktadan sonra meydana gelen sapınçlar belirgin hale gelir ve gözlem yapmanızı zorlaştırır.Örnekte gördüğünüz 8x büyütme gücünü temsil eder.30 ise mm cinsinden dürbün veya teleskobunuzun ön mercek açıklığını temsil eder ki bu özellik büyütmeden çok daha önemlidir çünkü ışığı toplama gücünü gösterir.
Ayrıca büyütme,sadece çok küçük olmayan cisimler,yani ay ve gezegen gözlemlerinde işe yarar. Ufak yıldızları gözlemlemekte işe yaramaz.Büyütme gücü ne kadar yüksek olursa olsun ,yıldızları bir nevi ay gibi görebileceğinizi düşünmeyin çünkü uzaklıklarından dolayı onlar küçük ve flu bir nokta gibi görünürler.Böyle durumlarda parlaklık önem kazanır.Dürbününüz yeterli derecede ışık toplamıyorsa gece gözlemlerinde kullanılamaz.Burada temel faktör,açıklık,yani merceğin çapıdır.
Tüm değişkenleri göz önünde bulundurduğumuzda en uygun dürbün 7x50 olandır.Alanı referans noktalarını kaybetmeyecek kadar büyüktür , ayrıntı göre kabiliyeti 10 kadir parlaklığında cisimlerin gözlenmesine izin verir.Bu özelliklere sahip bir dürbün ilk başlayacaklar için oldukça yeterlidir.Bende hala bu dürbünü kullanıyorum ve çok iyi gözlemler yaptığımı söyleyebilirim.Ayrıca kendi ay fotoğrafı vesaire çekmek isteyen meraklılar için basit bir yöntem önerebilirim.Telefonunuzun kamerasını dürbününüzün merceğine yapıştırıp sabitleyin,yani telefonunuzun kamerasını gözünüz gibi düşünün,7x50 bir dürbün x7 büyütme sağlar ay gözleminde bunu biraz artırıp resim çekmek isteyebilirsiniz,bunu da telefonunuzun zoom özelliğini kullanarak sağlayabilirsiniz.Bu sayede dürbününüzün büyütme gücü telefonunuzun büyütme gücü ile birleştiğinde sizi şaşırtacak bir performans sergileyecektir.
Şimdilik aklıma gelenler bunlar, daha sonra bu bilgileri genişleterek herkese yardımcı olabilecek bir rehber hazırlamayı düşünüyorum.
Geceniz açık olsun, geçmişi görmemiz için bulutların bize izin vermesi yeterli,tabi siz bulutlara hayransanız o başka konu...
Entelektüel Sermayeyi Kullanmada İnsan Kaynakları Yönetiminin Önemi-P3 Projects
Entelektüel Sermayeyi Kullanmada İnsan Kaynakları Yönetiminin Önemi-P3 projects
Projemiz tamamlanmıştır, projemize yukarıdaki linkten ulaşabilirsiniz.
Projemiz tamamlanmıştır, projemize yukarıdaki linkten ulaşabilirsiniz.
Kaydol:
Kayıtlar (Atom)