4 Mayıs 2011 Çarşamba

Nasıl Var Olduk?



Günümüz fizik araştırmalarının çözüme kavuşturmaya çalıştığı en büyük meraklarımızdan biri, nasıl var olduğumuz sorusu. Hepimizi olusturan madde neden var olmuş, bu durumu açıklamak çok da kolay değil. Başlangıçta maddenin olmamasi sonuca gitmemizi çok fazla zorlaştiriyor. 13,7 milyar yıl önce sadece enerji varmış, bu enerjinin etkisi atom altı parçacıkları yaratmış, ama bu maddeyi açıklamamiz için yeterli değil. Enerjinin kütleye nasil donustugunu , bazi sonuclari dunyamiz icin cokta istenilen olcude yararli olamasada , Einstein'in herkes tarafindan bilinen enerji formülü cok iyi acikliyor. Enerjinin kütleye eşit olmasına kadar pek bir sorun görünmüyor, fakat sorunun buyuk kismi buyuk patlamadan sonra ortaya cikan enerjinin olusturdugu madde parcaciklariyla beraber anti madde parcaciklarinin meydana gelmesi ve bunlar ilk zamanlarda birbirlerini yok ederek radyasyona donusmus, ama biz su anda maddeden olusan bir evrende yasiyorsak bu karsilikli yok edis hikayesinin zamanin bir yerinde sekteye ugradigini soylemek zorundayiz. Bu sektede madde parcaciklarinin, anti madde parcaciklarina oranla su andaki evrenin olusumuna zemin hazirlayacak altyapiyi olusturacak olcude ustun geldigini soylememiz gerekiyor. Bugune kadar yapilan hassas gozlemler de bu sekteye ugrayan kismin yani yokluktan var olmaya donusen madde olusumunun evrenin baslangicindan hemen sonra ilk nanosaniyelerde gerceklestigini bize gosteriyor. Su anda Cern'de olusturulan LHC deneylerinde arastirilan en onemli konulardan biri de bu, Lhc'de ki yapilan deneyler sonucunda, yukarida bahsettigim buyuk patlamadan hemen sonra olusan madde- anti madde asimetrisinin, su anda gozlemledigimiz(zayif etkilesim), tamamen maddeden olusan evrende neredeyse yuzde yuzlere yakin bir asimetriden olustugu meydana cikmis durumda, bu durumdan kurtulmak ve baslangictaki(guclu etkilesim) simetriyi oluşturmamiz icin protonlari hizli bir sekilde carpistirmamiz ve buyuk patlama anini simule etmemiz gerekiyor. Bu yuzden var olmamizin sebebini sorgularken gecmise gitmeye, daha uzaklara bakmaya calisiyoruz, ya da hizimizi artirarak birseyler uretmeye calisiyoruz. Cunku bizim icin daha uzagi gorebilmek demek, nasil var oldugumuzu gorebilmek demek, ya da yuksek hizlarda guclu etkilesimler olusturmak demek ilk andaki durumu aciga cikarmamiz demek...